Find a book
Donate
English Cymraeg

Dechrau Da i Blant Bach: meithrin hyder rhieni i rannu straeon

Mae’r Cydlynydd Dysgu Cynnar, Caroline Donnelly, a’r Ymwelydd Iechyd, Martina Hannon, o Glenbrook Sure Start yn Belfast yn rhannu sut maen nhw’n cynnwys Dechrau Da i Blant Bach yn eu sesiynau i helpu rhieni i ystyried eu hunain yn rhanwyr straeon

person reading a book to school children

Dangos gwerth rhannu straeon yn y blynyddoedd cynnar

“Gall teuluoedd rydyn ni’n gweithio gyda nhw gael eu cyfeirio atom gan yr ysbyty cyn i’w plentyn gael ei eni, gan ganolfannau plant, gan eu hymwelwyr iechyd yn eu harchwiliadau yn ystod blynyddoedd cyntaf bywyd y plentyn – neu gallan nhw fod yn hunanatgyfeiriadau,” meddai Caroline. 

“Rydyn ni’n gwneud asesiad o anghenion i weld lle y gallai fod angen y cymorth mwyaf arnyn nhw – trwy un o’n grwpiau, neu drwy fod gweithiwr cymorth i deuluoedd yn gwneud rhywfaint o waith gyda nhw gartref. Mae pob teulu yn wahanol, a gall anghenion eraill ddod yn amlwg cyn bod y gwaith rydyn ni’n ei wneud gyda’r teulu hwnnw yn dod i ben – fel arfer, nes bod eu plentyn yn troi’n bedair oed.” 

Ychwanega Martina: ​“Mae llawer o rieni yn credu bod eu babi neu eu plentyn yn rhy ifanc i eistedd a chanolbwyntio ar stori. Gyda’n sesiynau ni, bydd aelod o staff yn aml yn modelu i ddangos i rieni sut mae eu plentyn wir yn mwynhau llyfrau.”

Gyda’n sesiynau ni, bydd aelod o staff yn aml yn modelu i ddangos i rieni sut mae eu plentyn wir yn mwynhau llyfrau. 

Martina, Ymwelydd Iechyd

“Pan fydd rhieni’n cael eu cyflwyno i’r syniad o ddefnyddio llyfrau i greu eu stori eu hunain, neu ofyn cwestiynau i’w plentyn wrth fynd ymlaen, mae’n newid y ffordd mae’r gweithgaredd yn cael ei gyflwyno yn llwyr – mae’n ei helpu i ymddangos yn llawer mwy rhyngweithiol a phleserus. Rydyn ni jyst eisiau gweld yr ymgysylltu a’r diddordeb hwnnw.” 

Neges y mis – wedi’i chysylltu â Dechrau Da i Blant Bach

Mae’r ganolfan yn cynnal amrywiaeth o weithgareddau i ennyn diddordeb plant a theuluoedd ac i atgyfnerthu negeseuon cadarnhaol sy’n cefnogi eu lles. 

“Rydyn ni’n gwneud ​‘neges y mis’ ar thema benodol (fel chwarae gyda’ch plentyn, neu iechyd corfforol). Trwy gydol y mis, rydyn ni’n rhannu’r un neges honno gyda rhieni fesul tipyn – trwy sgyrsiau â nhw, adnoddau, a’n tudalen Facebook,” meddai Caroline. 

Pan fydd neges y mis yn ymwneud â darllen, mae’n wych gallu cael y pecynnau Dechrau Da i Blant Bach i’w chefnogi. Rydyn ni’n rhoi’r neges hon i deuluoedd ddarllen gyda’u plentyn, ond efallai na fyddan nhw’n gallu fforddio llyfrau. Gyda phecynnau BookTrust, rydyn ni’n rhoi’r adnoddau sydd eu hangen ar deuluoedd i wneud yr hyn rydyn ni’n gofyn iddyn nhw ei wneud.

Caroline, Cydlynydd Dysgu Cynnar

Y ​‘foment roi’ gyda phecynnau BookTrust

Yn Glenbrook Sure Start, mae’r staff hefyd yn rhoi pecynnau Dechrau Da i Blant Bach i’r rhai a allai gael budd ohonynt. 

“Gyda phecynnau Dechrau Da i Blant Bach, rydyn ni’n achub ar y cyfle i’w hagor a’u rhannu â theuluoedd, yn hytrach na’u dosbarthu ar y ffordd allan,” meddai Caroline. 

Rydyn ni’n mynd trwy bopeth ym mhecynnau BookTrust gyda rhieni. Rydyn ni’n siarad â nhw am ba mor braf yw hi i gael yr amser darllen tawel hwnnw i ymlacio gyda’u plant. Rydyn ni’n annog y plant i ddarllen gartref trwy ddangos y pecynnau iddyn nhw, ac rydyn ni’n gwneud pwynt o ddweud: ​‘Dyma eich llyfr i fynd adref gyda chi i’w ddarllen’.

Caroline, Cydlynydd Dysgu Cynnar

Amser stori gyda llyfrau Dechrau Da Plant Bach

“Rydyn ni’n cynnal amser stori gyda’r llyfrau Dechrau da Plant Bach cyn i’r teuluoedd fynd â nhw adref,” meddai Martina.

person holding up a book reading aloud with a group of school children all looking at the book

“Pryd bynnag mae llyfrau codi’r fflap – mae’r plant wrth eu boddau â’r rhain – mae pawb yn aros eu tro i godi’r fflap pan mae’r goruchwyliwr yn darllen y stori.

Martina, Ymwelydd Iechyd

“Weithiau byddwn ni’n gwneud amser stori gyda’r un llyfr dair neu bedair gwaith, oherwydd mae plant yn hoffi gwybod y stori. Mae hefyd yn ffordd wych o ddechrau sgwrs – gallwch chi ofyn i blant: ​‘Beth sy’n digwydd nesaf?’ Byddwn ni’n gofyn cwestiynau sy’n ennyn eu diddordeb yn y stori, ac yn gwneud iddyn nhw siarad â’i gilydd hefyd. Mae hyn yn eu helpu i ddatblygu perthnasoedd da, cryf â’i gilydd, a sgiliau cymdeithasol.” 

Dangos nad oes ffordd gywir nac anghywir o ddarllen gyda’n gilydd

“Mae adrodd straeon hefyd yn ymwneud â dangos i’r rhieni sut i gael plant i wrando’n weithredol, i ddangos diddordeb yn y straeon,” meddai Caroline. ​“Gyda rhieni nad ydyn nhw efallai yn darllen eu hunain, ac nad ydyn nhw’n mwynhau darllen, byddwn ni’n dechrau trwy ddweud:”

‘Does dim rhaid i chi hyd yn oed ddarllen y geiriau, gallwch chi edrych ar y lluniau ac adrodd y stori yn eich ffordd eich hun.’

Caroline, Cydlynydd Dysgu Cynnar

“Mae’r plant wrth eu boddau â phecynnau BookTrust. Rydych chi’n eu gweld nhw’n eu dangos i’w rhieni. Mae’r adborth gan rieni yn wych hefyd. Pan fyddwch chi’n eu gweld nhw’n gadael y sesiynau gyda’u pecynnau, maen nhw’n amlwg yn falch ohonyn nhw.”

Ychwanega Martina: ​“Ar ôl defnyddio’r pecynnau yn ein gwaith gyda theuluoedd, rydyn ni hefyd yn gweld rhieni nad oes ganddyn nhw fawr o brofiad o ddarllen efallai yn mynd i gornel gyda llyfr a’u plentyn, ac yn dangos diddordeb go iawn yn y stori.” 

“Mae’r ymgysylltu’n dda iawn gyda llyfrau BookTrust – mae ganddyn nhw liwiau cryf, mewnbwn synhwyraidd, ac maen nhw’n addas ar gyfer adrodd y stori o’r lluniau, nid y geiriau, sy’n creu’r hud hwnnw i’r rhiant a’r plentyn.”